Vijfde zondag van de Veertigdagentijd

Het leven is niet ge­mak­ke­lijk, met al deze moei­lijk­he­den en het lij­den; het kan zo aanwe­zig zijn. Ons leven loopt ergens dood. Dat mag steeds doorbroken wor­den, vaak met binnen­we­reldse oplos­singen die ons niet echt ver­der helpen. Wat dan?

Wij vieren ons geloof in Christus, die gestorven is; Hij heeft ons lij­den en onze dood doorstaan. Deze Jezus is verrezen en geeft ons het nieuwe leven. Dat zal alles en ie­der­een ten goede keren. Dat mag de kracht van ons geloof zijn. Met Chris­tus, met zijn geest, kan ik elke dag, elke week, ver­der in mijn leven. Het geloof is vaste grond van wat wij hopen.

Preek

Wij beginnen de Veer­tig­da­gen­tijd altijd heel intens met de vie­ring van aswoens­dag. Ie­der­een krijgt een askruisje opgelegd; er wor­den sterke woor­den bij gezegd: Bedenk wel mens, stof ben je en tot stof zul je wederkeren. Met dit Corana­vi­rus wor­den deze woor­den heel concreet; de dood omgeeft ons. En de hele wereld is in de ban van angst, zorgen.

De dood is voor alle mensen in de wereld, gelovig of niet, een sterk woord; niemand ont­komt eraan. Dat komt niet alleen door een virus. Mensen die een slecht bericht gekregen hebben, omdat men iets gevon­den heeft, weten wat dat met hen doet. Maar vaak staat dit Woord ver van ons af. Nu treft het ie­der­een in zijn gedachten en in zijn leven. We raken op­ge­slo­ten, let­ter­lijk en figuur­lijk. Komen we er uit?

Zijn wij gemaakt om te sterven? Wat heeft het leven voor zin, als het afloop? Er zijn bij de mensen altijd twee reacties geweest, los van ons geloof. De eerste: mens, denk dat je zal sterven, memento mori. Dus, neem het leven serieus; leef bewust. Het legt een last op mensen. Stel je voor dat je hier de hele dag aan moet denken: dat je dood kunt gaan. Daarom was er ook een andere, tegen­over­ge­stelde reactie: Geniet van het leven, zoveel je kunt; pluk de dag, carpe diem. Daar zit ook een manier van leven achter, met de dood voor ogen. Je wil zoveel moge­lijk uit het leven halen, want morgen gaan we dood. Dan is het voorbij.

Hoe te leven? Dat is altijd een vraag voor alle mensen. Nu zijn we er veel intenser mee bezig. Wij kunnen niet meer op­per­vlak­kig leven, of vervreemd; we kunnen niet meer weg vluchten. Het leven con­fron­teert ons echt.

Gelukkig is er een ant­woord

Een ant­woord kan alleen gegeven wor­den als de vraag goed gesteld wordt. Een red­der kan alleen gegeven wor­den, als je weet dat je gered moet wor­den, dat je het zelf niet redt, zoals de mens zo vaak denkt, want ik red het wel. Je gaat alleen naar de dokter als je weet dat je ziek bent, maar we kennen onze ziektes niet. Je gaat alleen naar de bank om te lenen, als je geen geld hebt. Het is ook een eco­no­mische crisis; die lossen we niet alleen op door alleen geld te generen. Tot hoever kun je dat doen? We gaan naar een diepte, naar de bodem van ons bestaan. Het is mis­schien een afdaling naar niets, naar deze dood, licha­me­lijk maar mis­schien ook gees­te­lijk.

Zijn er ant­woor­den? Wat kan ons helpen?

Wij mogen het Woord van God horen; kunnen we dat nog horen en verstaan? Het Woord van God zegt zoveel. Je moet het wel 10 keer lezen en iedere keer weer opnieuw. Ik doe het al 50 jaar en steeds zeg ik: Wauw, wat een ant­woord, wat een uit­komst, wat een leven.

Lazarus is gestorven; mensen raken de dood echt aan. Martha zegt: Als U hier was geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn. Mensen hopen dat God won­de­ren doet. God doet won­de­ren, maar anders dan wij willen en of ver­wach­ten.

Onze problemen zijn niet opgelost als wij allemaal weer gezond zijn, als we alleemaal weer gewoon kunnen werken en uit­gaan. Zo was ons leven toch en het ging ergens toch niet goed. Wij hebben iets verloren, een dimensie, een diepte.

Jezus zegt als eerste: Uw broer zal verrijzen. Er is een eeuwig leven, waar de mens als persoon ver­der leeft in een bestaan van geluk en vrede. Daar is het leven. Hier is de gebroken­heid; hier zijn we naar op weg; ons leven heeft een doel.

Velen hebben dit concrete geloof verloren; velen geloven wel ergens, maar het is zo vaag en alge­meen, omringt met zoveel vragen en twijfels. Dan blijf je toch bij jezelf steken, want je weet het niet. Wat doe je dan. Je hebt alleen jezelf en je leeft voor jezelf. Dat is de waar­heid voor velen.

Het eeuwig leven geeft ons een per­spec­tief in deze gesloten wereld, met een hoop en ver­trouwen. Maar het blijft als het ware ver weg, pas na de dood en wij moeten het maar zien te red­den, zo goed en zo kwaad als het kan.

God gaat wel dege­lijk ver­der. Het eeuwig leven is naar ons toe geko­men in deze Jezus. Hij getuigt vandaag: Ik ben de Ver­rij­ze­nis en het Leven. Wie in mij gelooft, heeft eeuwig leven. Nu, vandaag, hier en nu. Wij kunnen vandaag de dood overs­te­ken; wij kunnen over­gaan. Dat is wat Jezus ons wil geven, met zijn dood en ver­rij­ze­nis. Dat is de bedoeling van Pasen, van ons doopsel en van de eucha­ris­tie.

Wat komt er in ons? Wat gaat er in ons leven? We weten het; de wereld is sterk in ons gaan leven, met alles, met heb­zucht, egoïsme, de kracht van de zonde. We zoeken onze zeker­he­den, maar niets zal ons red­den. Niemand ont­komt aan de problemen van de tijd. Wij hebben een ander leven nodig; dat komt alleen van God. Hij wil onze graven openen en ons vervullen met zijn Geest.

Het is voor velen een vraag hoe we uit deze tijd komen. Voor mij is het een andere vraag; of we Christus vin­den. Daarom is er op aswoens­dag ook gezegd: Bekeer je, veran­der je leven en geloof in de Blijde Bood­schap. Die vraag wordt vandaag gesteld aan ons: Geloof je dit alles. Het is een vraag, die ons ergens te boven gaat, die ver­der gaat dan wij met ons verstand kunnen begrijpen. Het is de vraag of we ons aan Hem willen geven en toe­ver­trou­wen, zoals Jezus zich­zelf ook aan zijn vader heeft over gegeven. Martha ant­woordt: Ik geloof vast Heer, en wij mis­schien ook, met al onze vragen, twijfels en ondui­de­lijk­he­den. Hoe meer de kracht van dit geloof in ons gaat leven, hoe meer we echt kunnen leven, ook met alle moei­lijk­he­den. Dan gaat het er niet meer om: Geniet zoveel moge­lijk van het leven, want het houdt op. Ofwel: Denk eraan dat je dood gaat, want dat geeft een domper. Neen, wij zijn over­ge­gaan van de dood naar het leven. God vervult ons en met ver­trouwen kunnen we leven, ook bij alle be­proe­vingen, moei­lijk­he­den, want het eerste is God. Hij heeft zich zo geopen­baard en uit­ein­delijk in Christus Jezus, die ons het leven geeft.

Zo gaan we nog steeds op weg naar Pasen, om dit alles te krijgen en dat dit steeds meer in ons mag leven, want dit geeft het ware geluk, de inner­lijke vrede; dat er steeds deze overgave aan God mag zijn. Amen.